صفحه ٢٦

وَیَروحُ؛ خداوند متعال به بنده اش به خاطر حسن خلق ثواب مجاهدان راه خدا را مى دهد و این کار صبح و شام انجام مى شود».(1)
سؤال: جمله «یغدوا ویروح» در روایت فوق به چه معناست؟
جواب: دو احتمال دارد: نخست این که صبح وشام به وسیله اخلاق نیکو ثواب نوشته مى شود.
احتمال دوم: ثواب مجاهدى که صبح و شام در میدان نبرد مشغول جهاد است، براى انسان هاى خوش اخلاق نوشته مى شود.
هر دو احتمال هم صحیح است و مى تواند مقصود گوینده باشد؛ زیرا استعمال لفظ در بیش از یک معنا به عقیده ما اشکالى ندارد.(2)
خلاصه این که راه رسیدن به قرب الى الله و مقامات معنوى، حسن خلق است.
دلیل سوم: اخلاق، شرط پیشرفت در کارهاى دنیا وآخرت
از روایات اسلامى و تجربیاتى که خودمان داریم استفاده مى شود که پیشرفت در کارهاى دنیوى هم، در سایه تخلّق به محاسن اخلاقى میسّر مى شود. اگر مدرّس هستى و جاذبه خوبى مى خواهى، اگر تاجرى و درپى تجارت موفّقى هستى، اگر کاسبى و به دنبال مشتریان زیادى مى باشى، و اگر با مردم مراوده و سروکار