صفحه ١٧٣

ندهند مى گویند: ما از ابتدا با همین خلق وخو به دنیا آمده و بزرگ شده ایم و این صفات قابل تغییر نیست. این افراد در واقع براى این که هیچ گاه مورد بازخواست دیگران قرار نگیرند تغییرناپذیرى اخلاق را مطرح مى کنند.

نظریّه سوم
طرفداران نظریّه سوم بین اخلاق ذاتى و اکتسابى تفاوت قائل شده اند. آنها معتقدند که اخلاق ذاتى قابل تغییر نیست؛ اما اخلاق اکتسابى قابل تغییر است.
مرحوم نراقى ازجمله معتقدان به این نظریّه است.(1) گرچه آن مرحوم عالم بزرگى بود؛ ولى نظریّه او قابل قبول نیست و مطابق شرحى که گذشت، اخلاق ذاتى هم قابل تغییر است. نتیجه این که اخلاق، چه ذاتى و چه اکتسابى، قابل تغییر مى باشد.
امیدواریم خداوند به ما توفیق دهد که بتوانیم صاحب برترین فضایل اخلاقى باشیم!

***