معارف بوک

سنّت نیک و خوبى را پایه گذارى کند و پس از او مردم به آن عمل کنند خداوند اجر آن کار، و معادل اجر کسانى را که به آن سنّت عمل کرده اند به او مى دهد، بدون این که چیزى از اجر عاملان به آن کاسته شود، و هر کس سنّت زشت و ناپسندى را پایه گذارى کند و پس از او مورد عمل مردم قرار گیرد گنهکار است و گناه تمام کسانى که به آن سنّت عمل کرده اند در نامه اعمالش نوشته مى شود، بدون این که از گناه عاملان به آن چیزى کم شود».(1)
خلاصه این که طبق روایات فوق وروایات مشابه،(2) پرونده اعمال گروهى از انسان ها حتّى پس از مرگ باز خواهد بود. اکنون این سؤال پیش مى آید که این روایات با کلام حضرت على (علیه السلام) که فرمود: پس از مرگ قادر به کم کردن گناهان و اضافه کردن ثواب ها نخواهد بود، چگونه سازگارى دارد؟
جواب: منظور حضرت على (علیه السلام) این است که پس از مرگ، انسان نمى تواند عملى انجام دهد که سبب کاستن از گناهانش شود یا به خاطر آن عمل، حسنه اى بر حسناتش اضافه گردد، و آنچه در دو روایت مذکور آمده، نتیجه اعمالى است که انسان در زمان حیاتش انجام داده است. بنابراین، تعارضى بین روایات مذکور و کلام ارزشمند مولاى متقیان (علیه السلام) وجود ندارد.