صفحه ٩٢

یُنْتَفَعُ بِهْ، اَوْ وَلَدٍ صالِحٍ یَدْعُو لَهُ؛ هنگامى که انسان از دنیا مى رود، پرونده اعمالش بسته مى شود (و ثوابى به ثواب هایش اضافه نمى گردد) مگر در مورد سه گروه: کسانى که کار خیر ماندگارى انجام داده اند، یا علم ودانش سودمندى از خود به یادگار گذاشته اند، یا فرزند صالحى از آنها باقى مانده که برایشان دعا مى کند».(1)
کسى که صدقه جاریه اى از خود به جا گذاشته، از جمله این که بیمارستان، یا درمانگاه، یا مسجد، یا حسینیه، یا پل، یا جاده اى ساخته، یا درختى کاشته، یا کتابى نوشته، یا شاگردانى تعلیم نموده که به حال جامعه مفید هستند، یا فرزندان صالح و شایسته اى تربیت نموده که براى او دعا کرده و هنگامى که مردم آنها را مى بینند براى پدر و مادرش طلب رحمت و مغفرت مى کنند، یا کار خیر ماندگار دیگرى کرده، پرونده اعمال چنین انسان هایى پس از مرگ هم بسته نخواهد شد.
ب) در روایت دیگرى از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) مى خوانیم:
«مَنْ سَنَّ سُنَّةً حَسَنَةً عُمِلَ بِها مِنْ بَعْدِهِ کانَ لَهُ اَجْرُهُ وَ مِثْل اُجورِهمْ مِنْ غَیْرَ اَنْ یَنْقُصَ مِنْ اُجُورِهمْ شَیئاً، وَ مَنْ سَنَّ سُنَّةً سَیِّئَةً فَعُمِلَ بِها بَعْدَهُ کانَ عَلَیْهِ وَزْرُهُ وَ مِثْلُ اَوْزارِهِمْ مِنْ غَیرِ انْ یَنْقُصَ مِنْ اَوْزارِهِمْ شَیئاً؛ هر کس