معارف بوک

«فَکَفى واعِظاً بِمَوتى عایَنتُمُوهُمْ؛ آن مردگانى که با چشم خود دیده اید براى عبرت و اندرز شما کفایت مى کند». آرى، عزیزانى که از دست مى دهیم و جنازه آنان را با دستان خود غسل داده و کفن کرده و تشییع نموده و به خاک مى سپاریم به ما پند و اندرز مى دهند.
حضرت در ادامه چند نکته در مورد این واعظ خاموش، که در عین سکوتش مى تواند خفتگان را بیدار کند، بیان کرده است؛ مى فرماید:
1. «حُمِلُوا اِلى قُبُورِهِمْ غَیْرَ راکبینَ، وَ اُنْزِلُوا فیها غَیْرَنازِلینَ؛ آنها را به گورستان حمل کردند، امّا نه این که خود بر مرکبى سوار شده باشند، و در میان قبر قرار دادند، امّا بدون این که خود بتوانند در آن فرود آیند!».
آنها نمى خواستند به این سفر بروند؛ ولى بدون اختیار آنها را بردند، همان گونه که ورودشان به خانه قبر نیز به اختیار آنها نبود و دیگران این مسکن را برایشان انتخاب کردند.
2. «فَکَانَّهُمْ لَمْ یَکونُوا لِلدُّنیا عُمّاراً، وَ کَاَنَّ الآخِرَةَ لَمْ تَزَلْ لَهُمْ داراً؛ (مرگ چنان بین ما و آنها فاصله انداخت که) گویى در دنیا زندگى نمى کردند و جهان آخرت همواره مأوى و مسکن آنها بوده است».
حقیقتاً مردگان فراموش مى شوند. مدّتى به یاد آنها هستیم (یک هفته، چهل روز، شش ماه، یک سال) امّا در نهایت از خاطره ها مى روند. آنها تلاش هاى زیاد و آبادانى هاى فراوانى در دنیا کردند، امّا