صفحه ٦٠٤

سوره الصف، آيه 5

وَ إِذْ قالَ مُوسى  لِقَوْمِهِ يا قَوْمِ لِمَ تُؤْذُونَنِي وَ قَدْ تَعْلَمُونَ أَنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ فَلَمَّا زاغُوا أَزاغَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ وَ اللَّهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفاسِقِينَ «5»
و آنگاه كه موسى  به قوم خود گفت: اى قوم من! با اين كه مى دانيد من فرستاده خدا به سوى شما هستم، چرا اذيّتم مى كنيد؟ پس چون منحرف شدند، خداوند دل هاى آنان را منحرف ساخت و خداوند قوم فاسق را هدايت نمى كند.

نكته ها:
 «زاغ» از «زيغ» به معناى انحراف از مسير حق است. روح انسان به راه مستقيم تمايل دارد و اين انسان است كه آن را منحرف مى كند.
در آيات قبل، انتقاد از گفتار بدون عمل بود، در اين آيه انتقاد از عمل بر خلاف علم است كه چرا با اين كه مى دانند او پيامبر خداست، او را اذيّت و آزار مى دهند.
خداوند، كيفر و پاداش را بر اساس عدل و حكمت خود و عملكرد انسان قرار مى دهد. او از طريق عقل و فطرت و فرستادن پيامبران مردم را هدايت مى كند، هر كس هدايت را پذيرفت، بر هدايتش مى افزايد: «وَ الَّذِينَ اهْتَدَوْا زادَهُمْ هُدىً» «1» و هر كس با علم و اراده، راه انحراف را انتخاب كند، خداوند او را رها مى كند. «زاغُوا أَزاغَ اللَّهُ»

آزار و اذيت حضرت موسى و پيامبر اكرم 
اذيّت هايى كه قوم موسى  عليه السلام در مورد او روا داشتند، بسيار بود، از جمله مى گفتند:
 «لَنْ نُؤْمِنَ لَكَ حَتَّى نَرَى اللَّهَ جَهْرَةً» «2» هرگز به تو ايمان نمى آوريم تا اين كه خداوند را به طور آشكار ببينيم.
 «لَنْ نَصْبِرَ عَلى  طَعامٍ واحِدٍ» «3» ما بر يك نوع طعام صبر نمى كنيم.
 «لَنْ نَدْخُلَها حَتَّى يَخْرُجُوا مِنْها» «4» تا آنها از آنجا بيرون نشوند، ما داخل نخواهيم شد.