صفحه ٣٨٧

مؤمن و كافر، مذكّر و مؤنث، توالد و تناسل، علم و شعور و قدرت تشخيص حق از باطل را دارند و قادر به انجام كارهايى هستند كه از عهده بشر خارج است و همچنين مرگ و رستاخيز و كيفر و پاداش دارند.
پيام ها:
1- نگاه به گذشته، سبب شكوفايى ايمان و تواضع بشر مى گردد. خَلَقَ الْإِنْسانَ مِنْ صَلْصالٍ ...
2- خداوند از مادّه سرد بى روح «صَلْصالٍ» و مادّه گرم بى روح «مارِجٍ»، موجودات زنده مى سازد. خَلَقَ الْإِنْسانَ ... خَلَقَ الْجَانَّ ...
3- سرچشمه ى به وجود آمدن انسان، مادّه اى ناچيز و بى ارزش است. «صَلْصالٍ» (نكره آمدن مى تواند نشانه ناچيز بودن باشد.)
4- جنّ، موجودى واقعى است، نه خرافى، گرچه ما به آن دسترسى نداشته باشيم.
 «خَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مارِجٍ مِنْ نارٍ»
5- جنّ و انس، هر دو موجودى زمينى اند و از عناصر مادّى آفريده شده اند. خَلَقَ الْإِنْسانَ مِنْ صَلْصالٍ ... خَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مارِجٍ مِنْ نارٍ
6- تكذيبِ نعمت، سبب سرزنش است، از هر كه باشد. «فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ»

سوره الرحمن، آيه 17 - 18

رَبُّ الْمَشْرِقَيْنِ وَ رَبُّ الْمَغْرِبَيْنِ «17»
پروردگار دو مشرق و پروردگار دو مغرب.
فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ «18»
پس كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را انكار مى كنيد؟

نكته ها:
گرچه خورشيد در هر روز از سال، طلوع و غروبى دارد، ولى با توجّه به قوس صعودى و قوس نزولى حركت آن، در حقيقت دو مشرق و دو مغرب دارد و بقيه در ميان اين دو است و