صفحه ٥١٤

7- داروى شفابخش هر گونه ناآرامى و دلهره، توكّل بر خداوند است. «وَ عَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ»
8- توكّل بر خدا كار هر كس نيست، ايمان مى خواهد. «فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ» گرچه خداوند از مؤمنان حمايت مى كند، ولى آنان نيز بايد بر خداوند توكّل كنند.

سوره المجادلة، آيه 11

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا قِيلَ لَكُمْ تَفَسَّحُوا فِي الْمَجالِسِ فَافْسَحُوا يَفْسَحِ اللَّهُ لَكُمْ وَ إِذا قِيلَ انْشُزُوا فَانْشُزُوا يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ «11»
اى كسانى كه ايمان آورده ايد! هرگاه به شما گفته شود در مجالس (براى ديگران) جا باز كنيد، پس جا باز كنيد تا خدا نيز براى شما گشايش دهد و هرگاه گفته شود برخيزيد، برخيزيد. (بزرگى، به نشستن در جاى خاص نيست، بلكه) خدا از ميان شما كسانى را كه ايمان آورده و كسانى را كه صاحب علم و دانش اند، به درجاتى رفعت و بزرگى مى دهد و خداوند به آنچه انجام مى دهيد به خوبى آگاه است.

نكته ها:
 «تفسح» به معناى وسعت دادن، گشايش و جا دادن است و «انْشُزُوا» به معناى بلند شدن از جاى براى احترام به ديگران است.
در آيه قبل، عامل حزن و ناراحتى را نجوا بيان كرد، در اين آيه، عامل شادمانى و محبت را، جا دادن براى نشستن در مجالس بيان مى كند. «1»
خداوند در قرآن براى چند گروه، جايگاه و درجات مخصوصى قرار داده است: انبيا، مجاهدان، نمازگزاران، اهل انفاق، مؤمنانى كه عمل صالح انجام مى دهند و دانشمندان.
شايد جمله «يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ» نشانه ى آن باشد كه فرمان برپا، به خاطر ورود مؤمنان و دانشمندان است، يعنى به احترام آنان قيام كنيد. «2»