صفحه ٥٢٠

نكته ها:
گرچه در قرآن، گروه هاى مختلفى مورد غضب الهى قرار گرفته اند، ولى شايد مراد از قوم غضب شده در اين آيه و آيات ديگر، يهوديان باشند، زيرا سه بار در قرآن با جمله «باؤُ بِغَضَبٍ»* «1» از آنان ياد شده است.
مراد از كسانى كه با گروه مورد غضب واقع شده، طرح دوستى ريختند، منافقان هستند.
پيام ها:
1- پذيرفتن ولايت و سرپرستى كسانى كه مورد غضب خداوند قرار گرفته اند، امرى قابل توبيخ است. أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ ...
2- كسى كه دست خود را از دست پيامبر رحمت جدا كند، در دست غضب شدگان تاريخ مى گذارد. تَوَلَّوْا ... غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ 
3- جدا كردن خودى از غير خودى و شناخت دشمن و منافق، لازم است. «ما هُمْ مِنْكُمْ وَ لا مِنْهُمْ»
4- عادت و روش منافقان، توسّل به سوگند دروغ است. «يَحْلِفُونَ عَلَى الْكَذِبِ»
5- منافقان، پيوسته از مقدّسات سوء استفاده مى كنند. «يَحْلِفُونَ»
6- منافقان، آگاهانه دست به خلاف مى زنند. «وَ هُمْ يَعْلَمُونَ»
7- عذاب و كيفر الهى، به خاطر عملكرد بد انسان ها است. «ساءَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ»

سوره المجادلة، آيه 16 - 17

اتَّخَذُوا أَيْمانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ فَلَهُمْ عَذابٌ مُهِينٌ «16»
سوگندهايشان را سپر ساختند و مردم را از راه خدا بازداشتند، پس برايشان عذابى خوار كننده است.
لَنْ تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً أُولئِكَ أَصْحابُ النَّارِ هُمْ فِيها خالِدُونَ «17»