صفحه ٣٩١

نمى كنند. مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ ... فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما
3- آثار قدرت خدا و برترى اراده او بر همه چيز هويداست. آب درياى شور با آب درياى شيرين تلاقى و برخورد مى كند، از كنار هم مى گذرند و در يكديگر داخل نمى شوند. «بَيْنَهُما بَرْزَخٌ لا يَبْغِيانِ»
4- بهره بردارى از نعمت ها، نياز به تلاش و كوشش دارد. يَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ ...
5- آب و خاك، بستر و منبع تأمين نيازهاى بشر است. فِيها فاكِهَةٌ وَ النَّخْلُ ... وَ الْحَبُّ ذُو الْعَصْفِ ... يَخْرُجُ مِنْهُمَا اللُّؤْلُؤُ وَ الْمَرْجانُ 
6- نقش دريا در حمل و نقل مسافر و بار، به عنوان معبرى رايگان و آماده و وسيع و گسترده، از ديرباز مورد توجّه بشر بوده است و خداوند در اين آيات، انسان را به آن توجّه مى دهد. «الْجَوارِ الْمُنْشَآتُ فِي الْبَحْرِ كَالْأَعْلامِ»
7- نعمت دريا و آفريده هاى آن، از نعمت هاى بزرگى است كه خداوند، تكذيب كننده آن را سرزنش مى كند. جمله «فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ» سه بار در اين آيات تكرار شده است.

سوره الرحمن، آيه 28- 26

كُلُّ مَنْ عَلَيْها فانٍ «26» وَ يَبْقى  وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلالِ وَ الْإِكْرامِ «27» فَبِأَيِّ آلاءِ رَبِّكُما تُكَذِّبانِ «28»
هركه روى زمين است، فنا پذيرد و (تنها) ذات پروردگارت كه داراى شكوه و اكرام است، باقى مى ماند. پس كدام يك از نعمت هاى پروردگارتان را انكار مى كنيد؟

نكته ها:
در آيه 185 سوره آل عمران خوانديم: «كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ» هر انسانى طعم مرگ را مى چشد. در آخرين آيه سوره قصص نيز خوانديم: «كُلُّ شَيْ ءٍ هالِكٌ إِلَّا وَجْهَهُ» هر موجودى هلاك مى شود، جز ذات پروردگار. در اين سوره نيز مى خوانيم: «كُلُّ مَنْ عَلَيْها فانٍ وَ يَبْقى  وَجْهُ رَبِّكَ»
در آيات قبل، نعمت ها معرّفى شد، در اين آيه مى فرمايد: زمان بهره گيرى از نعمت ها كم