صفحه ١٩٦

آن اعراب باديه نشين گفتند: ما ايمان آورده ايم، به آنان بگو: شما هنوز ايمان نياورده ايد، بلكه بگوئيد: اسلام آورده ايم و هنوز ايمان در دلهاى شما وارد نشده است و اگر خدا و رسولش را اطاعت كنيد، خداوند ذرّه اى از اعمال شما كم نمى كند. همانا خداوند آمرزنده مهربان است.

نكته ها:
مراد از اعراب، باديه نشينانند كه بعضى آنان مؤمن بودند، چنانكه در سوره ى توبه از آنان تجليل شده است: «وَ مِنَ الْأَعْرابِ مَنْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ» «1»، ولى بعضى از آنان خود را بالاتر از آنچه بودند مى پنداشتند و ادّعاى ايمان مى كردند، در حالى كه يك تازه مسلمانى بيش نبودند.

تفاوت اسلام با ايمان 
1. تفاوت در عمق.
اسلام، رنگ ظاهرى است، ولى ايمان تمسّك قلبى است. امام صادق صلى الله عليه و آله به مناسبت آيه ى «وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً» «2» فرمود: رنگ الهى اسلام است، و در تفسير آيه ى «فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقى » «3» فرمود: تمسّك به ريسمان محكم الهى، همان ايمان است. «4»
2. تفاوت در انگيزه.
گاهى انگيزه ى اسلام آوردن، حفظ يا رسيدن به منافع مادّى است، ولى انگيزه ى ايمان حتماً معنوى است. امام صادق عليه السلام فرمودند: با اسلام آوردن، خون انسان حفظ مى شود و ازدواج با مسلمانان حلال مى شود، ولى پاداش اخروى بر اساس ايمان قلبى است. «5»
3. تفاوت در عمل.
اظهار اسلام، بدون عمل ممكن است، ولى ايمان بايد همراه عمل باشد، چنانكه در حديث مى خوانيم: «الايمان اقرار و عمل و الاسلام اقرار بلاعمل» «6» بنابراين در ايمان، اسلام نهفته