صفحه ٥٢٤

3- هر چه از ياد خدا غافل شويم، به مدار حزب شيطان نزديك مى شويم. فَأَنْساهُمْ ذِكْرَ اللَّهِ ... حِزْبُ الشَّيْطانِ 
4- خود را در اختيار هر حزب و گروهى قرار ندهيم كه بعضى گروه ها، حزب شيطان اند. «أُولئِكَ حِزْبُ الشَّيْطانِ»
5- خسران واقعى، پيروى از شيطان است، نه زيان هاى مالى. «إِنَّ حِزْبَ الشَّيْطانِ هُمُ الْخاسِرُونَ»

سوره المجادلة، آيه 20

إِنَّ الَّذِينَ يُحَادُّونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِكَ فِي الْأَذَلِّينَ «20»
همانا كسانى كه در برابر خدا و رسولش دشمنى مى كنند، آنان در زمره خوارترين مردم اند.

نكته ها:
ظاهراً اين آيه در ادامه آيات قبل و ادامه حركات منافقان است، خصوصاً با توجّه به اين كه در آيه پنجم همين سوره، سرنگونى و هلاكت موضع گيرى خصمانه در برابر خدا و رسول را خوانديم. «يُحَادُّونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ كُبِتُوا كَما كُبِتَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ»
مشكلاتى كه گاهى مؤمنان مى كشند، زودگذر، لحظه اى و برطرف شدنى است. «وَ لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ بِبَدْرٍ وَ أَنْتُمْ أَذِلَّةٌ» «1» ولى ذلّت مخالفان، ابدى و عزّتشان مقطعى است. «أُولئِكَ فِي الْأَذَلِّينَ»
پيام ها:
1- نفاق و دورويى، انسان را به جايى مى رساند كه خود را در برابر خدا و رسول قرار مى دهد. «يُحَادُّونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ»
2- همان گونه كه دستورات پيامبر دستورات خداست، جنگ با رسول خدا جنگ با خداست. «الَّذِينَ يُحَادُّونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ»