صفحه ٣٠٧

13- هوى و هوس، با وحى سازگار نيست. «وَ ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَوى  إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحى »

سوره النجم، آيه 11- 5

عَلَّمَهُ شَدِيدُ الْقُوى  «5» ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَوى  «6»
 (وحى را خداوندِ) قوى قدرت به او آموخت. (خداوندِ) صاحب صلابت كه سلطه يافت.
وَ هُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلى  «7» ثُمَّ دَنا فَتَدَلَّى «8»
در حالى كه او در افق برتر بود. سپس نزديك شد پس نزديك تر.
فَكانَ قابَ قَوْسَيْنِ أَوْ أَدْنى  «9» فَأَوْحى  إِلى  عَبْدِهِ ما أَوْحى  «10»
تا جايى كه فاصله اش به اندازه دو كمان يا كمتر شد. پس به بنده اش وحى كرد، آنچه را وحى كرد.
ما كَذَبَ الْفُؤادُ ما رَأى  «11»
قلب، آنچه را ديد دروغ نخواند.

نكته ها:
 «مِرَّةٍ» به معناى تابيده شده و محكم است و در قدرت و توانايى به كار مى رود، چنانكه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: صدقه بر «مرّه» و «سوىّ»، يعنى افراد توانمند، روا نيست. «1»
 «دَنا» يعنى نزديك شد، ولى «تدلى» يعنى خيلى نزديك شد تا جايى كه از شدّت نزديكى وابسته شد. «قابَ» معادل كلمه مقدار و «قوس» به معناى كمان است. تعبير به «قابَ قَوْسَيْنِ» كنايه از شدّت نزديكى و تقرّب پيامبر به خداوند به هنگام نزول وحى است.
در اين كه مراد از «شَدِيدُ الْقُوى » خداوند است يا جبرئيل، بحث و گفتگو است، ولى اين