سوره الحشر، آيه 6
وَ ما أَفاءَ اللَّهُ عَلى رَسُولِهِ مِنْهُمْ فَما أَوْجَفْتُمْ عَلَيْهِ مِنْ خَيْلٍ وَ لا رِكابٍ وَ لكِنَّ اللَّهَ يُسَلِّطُ رُسُلَهُ عَلى مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ عَلى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ «6»
و آنچه را خداوند از (اموال) آنان به رسولش باز گرداند (شما براى آن زحمتى نكشيده)، نه اسبى بر آن تاختيد و نه شترى رانديد، بلكه خداوند، پيامبران را بر هر كه بخواهد، مسلط مى سازد و خداوند بر هر چيزى قادر است.
نكته ها:
«أَفاءَ» از «فيئ» به معناى بازگشت است و مقصود، اموال و غنايمى است كه بدون جنگ و خونريزى، در اختيار رهبر مسلمانان قرار مى گيرد. شايد دليل آنكه به آن «فيئ» گويند، اين باشد كه اموال به صاحب اصلى خود كه اولياى الهى هستند برمى گردد، زيرا خداوند تمام مواهب جهان را براى مؤمنان و پيش از آنان، براى پيامبران آفريده است و ديگران گرچه به صورت شرعى يا عرفى مالكند، ولى مالك اصلى، آن بزرگواران هستند.
«أَوْجَفْتُمْ» به معناى تاختن با اسب و شتر است. «خَيْلٍ» يعنى اسب و «رِكابٍ» يعنى شتر.
اموالى كه در اختيار مسلمانان قرار مى گيرد، چند نوع است:
الف) اموالى كه در جبهه از طريق جنگ به دست مى آيد كه غنيمت نام دارد و مجاهدان مالك آن مى شوند ولى بايد خمس آن را بدهند.
ب) اموالى كه بدون درگيرى و حمله بدست مى آيد كه نام آن «فيئ» است و در اين آيه حكم آن بيان شده است.
ج) اموالى مثل زمين هاى موات، كوه ها، رودخانه ها و نيزارها كه نامش انفال است و در اول سوره انفال حكم آن آمده است.
بر اساس اين آيه، اموالى كه بدون تاخت و تاز نصيب مسلمانان مى شود، در اختيار پيامبر است، نه مجاهدان و پيامبر طبق صلاحديد خود كه در آيه بعد مى گويد، ميان گروه هايى تقسيم مى فرمايد.