صفحه ٥٥٤

2- ترس از مردم به جاى ترس از خدا، نشانه روشن نفاق است. «لَأَنْتُمْ أَشَدُّ رَهْبَةً فِي صُدُورِهِمْ مِنَ اللَّهِ»
3- منافقان نمى دانند و نمى فهمند كه رمز عزّت و قدرت مسلمانان، اراده و لطف خداوند است. «لا يَفْقَهُونَ»
4- هراس از مردم و نترسيدن از خداوند، به خاطر سطحى نگرى و سبك سرى است. لَأَنْتُمْ أَشَدُّ رَهْبَةً ... لا يَفْقَهُونَ 

سوره الحشر، آيه 14

لا يُقاتِلُونَكُمْ جَمِيعاً إِلَّا فِي قُرىً مُحَصَّنَةٍ أَوْ مِنْ وَراءِ جُدُرٍ بَأْسُهُمْ بَيْنَهُمْ شَدِيدٌ تَحْسَبُهُمْ جَمِيعاً وَ قُلُوبُهُمْ شَتَّى ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا يَعْقِلُونَ «14»
منافقان (به قدرى ترسو هستند كه) به طور جمعى با شما نمى جنگند، جز در مناطق حفاظت شده يا از پشت ديوارها، درگيرى آنان ميان خودشان سخت است، تو آنان را متّحد مى پندارى در حالى كه دل هايشان پراكنده است. اين به خاطر آن است كه آنان گروهى هستند كه نمى انديشند.

نكته ها:
 «قُرىً» جمع «قرية» به محل اجتماع مردم گفته مى شود، شهر باشد يا روستا. «مُحَصَّنَةٍ» از «حصن» به معناى قلعه است. «قُرىً مُحَصَّنَةٍ» يعنى مناطقى كه از طريق ديوار يا خندق و يا برج حفاظت مى شود.
ارزش و نقش و بركات وحدت و اتّحاد، با كمى انديشه و تعقل بر همه روشن مى شود، لذا پايان آيه فرمود: «قَوْمٌ لا يَعْقِلُونَ» ولى پى بردن به اينكه تمام قدرت از آنِ خداست و ما نبايد از انسان ها بيش از خدا بترسيم، به يك معرفت و توحيد ناب و عميق نياز دارد و لذا آيه قبل با «قَوْمٌ لا يَفْقَهُونَ» پايان يافت.