صفحه ٢٨

فرازهاى كلّى خطبه
ابتدا حضرت يك بحث عميق و نسبتاً طولانى راجع به توحيد مى كنند، چراكه نبايد مسئله غصب خلافت، عمق توحيدى اين خطبه را محدود كند. پس از آن، بحث عميقى درباره نبوّت دارند كه متذكّر نقش نبوّت در زندگى بشر مى شوند در اين جا تأثير حضرت رسول اكرم صلى الله عليه و آله وسلم را در بين مردم بيان مى كنند.
آنگاه مردمِ آن زمان را مورد خطاب قرار مى دهند و مى گويند: «شما براى اسلام خيلى زحمت كشيديد» تا حقّ زحماتى كه مردم جهت برپايى اسلام متحمل شدند، در اين زمينه ضايع نشود. سپس آن ها را به جهت سستى ها و غفلت هايشان در رابطه با بى تفاوتى نسبت به نحوه حاكميتِ بعد از رحلت پيامبراكرم صلى الله عليه و آله وسلم به شدّت مورد انتقاد قرار مى دهند. در اين فراز جامع نگرى و جمعيت خاطر شخصيت انديشمند فاطمه زهرا عليهاالسلام را مى بينيد. از آن جهت كه مردم زحمت كشيدند و انقلابى به نام انقلاب اسلام را در جزيرةالعرب به پا كردند، آن ها را مورد توجه قرار مى دهند و از آن جهت كه همين مردم نسبت به ادامه انقلاب، غفلت كردند و تداوم اسلام را در مديريتِ اجرايى يك انسان معصوم نمى بينند، به آن ها متعرض هستند و خطر آن را گوشزد مى كنند.
در فراز بعدى متذكّر مى شوند كه قرآن در ميان شماست و خصوصياتش را بيان مى كنند و مى فرمايند: چرا به قرآن عمل نمى كنيد و روشن مى كنند كه اگر از قرآن تبعيت كنيد به راحتى به سوى على عليه السلام به عنوان امامى معصوم راهنمايى مى شويد.