آنگاه كه نظام ارزشى جامعه فرو مى ريزد
شما از سخن رسول خدا صلى الله عليه و آله وسلم در حديث فوق ساده نگذريد. حضرت با بيان اين نكته كه «بايد داناترين و فهيم ترين افراد، زمام امور مسلمين را در دست بگيرد» مى خواهند نظام ارزشى جامعه در شرايط و بستر صحيح به سير خود ادامه دهد. حالا اگر جامعه اى حتّى يك قدم از اين موضع كوتاه بيايد، تمام نظام ارزشى صحيح آن جامعه فرو مى ريزد، چون وقتى كسى كه در درجه دوم فهم و دانايى است، بر بالاترين رتبه از مراتب جامعه قرار گيرد، معنايش اين است كه ملاك برترى ها فهم و دانايى نيست و با اين عمل تمام ديوار ارزش دادن به دانايى و فهم فرو ريخته است و از اين به بعد هيچ كس نمى تواند بر ارزش ها تأكيد كند و چنين فكرى چون خوره در تمام ابعاد جامعه رخنه خواهد كرد و در نظام ارزشى جامعه هرج و مرج حاكم خواهد شد تا حدّى كه كار به جايى مى كشد كه امام الحرمين جوينى براى توجيه اين مشكل مى گويد: از شرايط امام نيست كه اهل اجتهاد و استنباط باشد ...!! «1»
حال مشكل اين است كه از يك طرف مى گويند لازم نيست امام يا خليفه اعلم باشد و لذا از اين طريق جواب اشكالى كه مى گويد خلفاى سه گانه كه اعلم امّت نبودند، چرا حاكم بر امور مسلمين شدند، را مى دهند و از طرف ديگر سراسر كتب اهل سنّت پر است از فتاواى عمر و سخنان او كه به عنوان حجّت در امور فقهى مبناى احكام است. حالا شما حساب كنيد ريشه اين هرج ومرج از كجا پيدا شد و با توجّه به اين سخن پيامبر