صفحه ٤٠٤

وابرو و دهان- زيبا باشد ولى بينى او زيبا نباشد، در اين حالت همه صورت نازيباست. اگر ملاك و الگوى جامعه اى كه بايد جامعه به سوى آن سير كند، مظهر همه كمالات انسانى نباشد ولى جاى الگويى بنشيند كه مظهر همه كمالات انسانى است، چنين جامعه اى به نجات و رستگارى دست نمى يابد، همچنان كه زشتى يك عضوِ صورت، موجب مى شود كه همه صورت زشت تلقى شود، همچنان انسانى هم كه همه خصوصياتش خوب بود، ولى فقط يك صفت رذيله داشت، اگر در صدد اصلاح آن نبود و آن را به رسميت شناخت، همان يك صفت رذيله تمام شخصيت او را غيراخلاقى مى كند و عملًا بقيه صفات اخلاقى هم او را به نتيجه نمى رساند.
اعتراض حضرت زهرا عليهاالسلام بر مبناى چنين مسائلى است ولى جامعه متوجّه عمق فاجعه نبود. حضرت در ادامه سخن خود به زنان مهاجر و انصار مى فرمايند: «أَنّى زَحْزَحُوها عَنْ رَواسِي الرِّسالَة وَ قَواعِدَ النُّبُوَّة وَ الدِّلالَة وَ مَهْبِطَ الرُّوحُ الْأَمين» يعنى؛ مردان شما چگونه خلافت رسول خدا صلى الله عليه و آله وسلم را از موضع ثابت و بنيان هاى نبوّت دور ساختند؟ و آن را از خانه اى كه جبرائيل عليه السلام در آن فرود مى آمد به خانه ديگرى بردند؟

ريشه سرگردانى بشر
خليفه رسول خدا صلى الله عليه و آله وسلم بايد مجسمه ديندارى و حامل علمى باشد تا مقصد نبوّت را درك كند و با فرهنگ نزول حضرت جبرائيل عليه السلام آشنا باشد. درست است كه پس از رحلت وجود مقدس رسول خدا صلى الله عليه و آله وسلم ديگر