صفحه ١٩١

مى خواهد كه انسان بفهمد در عينى كه به قتل رساندن زن و فرزند خيلى وحشتناك است ولى منحرف كردن آن ها چيز ديگرى است كه قابل مقايسه با به قتل رساندنشان نيست. چون وقتى آن ها را منحرف كرد، ديگر جهت انسانى آن ها مختل شده است، اين ديگر قابل تحمّل نيست و اين را انتهاى فاجعه مى گويند؛ حالا فاطمه زهرا عليهاالسلام پس از آن همه تلاشِ پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله وسلم و حضرت على عليه السلام و اصحاب بزرگوار، با انتهاى فاجعه نسبت به اسلام روبه رو شده اند.

عجيب و غيرمنتظره بود
در فرازهاى شماره (187 و 188 و 189) خطبه، حضرت مى فرمايند: «فَهَيْهاتَ مِنْكُمْ وَ كَيْفَ بِكُمْ وَ انّي تُؤْفَكُونَ»؛ يعنى خيلى عجيب و غيرمنتظره بود. چطور اين كار را كرديد، با اين كار به كجا مى خواستيد برسيد؟ حضرت خطاب به خليفه اوّل و دوم مى گويند: اصلًا آدم فكرش را هم نمى كرد كه شما دست به چنين انحرافى بزنيد. اگر ابوسفيان اين كار را مى كرد براى حضرت تعجّب نداشت، ولى اين ها مى گويند ما مسلمانيم، حدّاقل مسلمانى براى خوددارى از چنين عملى كافى بود. راستى چه كارى واقع شده است كه فاطمه زهرا عليهاالسلام انتظار دارند كسى با حداقل اسلاميت هم نبايد به آن كار دست بزند. يعنى چه چيزى است كه آنقدر بديهى است كه هر مسلمانى با حداقل اسلاميت باز به آن دست نمى زند و فاطمه زهرا عليهاالسلام تعجّب مى كنند كه چرا خليفه اوّل و دوم به آن دست زدند و به آن تن دادند؟ به عنوان مثال؛ وقتى ما ديده باشيم جنابعالى آب را