صفحه ٣١٢

خود را انجام دادم و انتقام كريمانه خود را از عاملان انحراف خلافت گرفتم.
حضرت در نگاه و منظرى وسيع به وسعت قلب همه انسان هاى تاريخ سخن گفت و به آيندگان فهماند اگر رنجى بر پشت خود احساس مى كنيد و اگر از حاكمان خود جفاكارى مى بينيد، بدانيد ريشه اش كجاست، خداوند برنامه اى براى شما ترسيم نموده است كه نه تنها شما ظلم ظالمان را تحمل نكنيد، بلكه حاكمان شما سختى ها را بر خود حمل كنند تا شما راه به سوى خدا را در زندگى زمينى، به راحتى طى نماييد، ولى در صدر اسلام اين مسير تغيير كرد و اسلامِ تأثيرگذار به اسلام انفعالى تبديل شد. اسلامى كه مى توانست تمام كاخ هاى جهان را فتح كند و بشريت را در پرتو خود به تعالى برساند، خودش تبديل شده است به يك اسلام انفعالى كه هر روز زير چكمه هاى ستمِ ستگران دست و پا مى زند.

پشت شتر خلافت زخم دارد
حضرت زهرا عليهاالسلام پس از آن كه با بهانه كردن مسأله فدك، حرف هايشان را به گوش همگان رساندند و جهت آيندگان را روشن نمودند، فرمودند:
321- «فَدُوُنكُمُوها فَاحْتَقِبُوها دَبِرَةَ الظَّهْرِ»؛ يعنى خلافت را بگيريد، ولى بدانيد كه پشت شتر خلافت زخم دارد.
ما آنچه بايد در فرهنگ جامعه پايه ريزى كنيم، كرديم و جايگاه اين خلافتى را كه شما به دست آورديد، روشن نموديم، ولى بدانيد اين