به عنوان مثال، صداقت و امانت ازجمله مصادیق اخلاق عمومى است که همه باید به آن متخلّق شوند، و لذا در حدیثى از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) مى خوانیم: «اِنَّ اللهَ عَزَّوَجَلَّ لَمْ یَبْعَثْ نَبِیّاً اِلّا بِصِدقِ الحَدیثِ وَاَداءِ الامانَةِ؛ خداوند هیچ پیامبرى را به رسالت مبعوث نکرد مگر این که نسبت به صداقت و اداى امانت به او سفارش نمود».(1) از این روایت معلوم مى شود که صداقت و امانت دارى جزء اخلاق عمومى است.
سخاوت هم از مصادیق اخلاق عمومى است. منظور از سخاوت این است که انسان، دیگران را هم در آنچه در اختیار دارد سهیم و شریک کند؛ خواه مال و ثروت باشد، یا علم و دانش، یا جاه و مقام، یا اعتبار و موقعیّت.
تمام علم ودانشى را که کسب کرده ذخیره نکند و با خود به دنیاى دیگر نبرد، بلکه آن را نشر دهد تا دیگران هم از آن استفاده کنند؛ چرا که حضرت على (علیه السلام) فرموده اند: «زَکاةُ العِلمِ نَشْرُهُ؛ زکات دانش، انتشار آن است».(2)
اگر خداوند ثروتى نصیبش کرده، تمام آن را در انحصار خود و خانواده اش قرار ندهد، بلکه بخشى از آن را هم به نیازمندان اختصاص دهد.
طرحی نو در مسائل اخلاقی ج1
شاخه هاى علم اخلاق