صفحه ٢١١

کسى بود که تشنه معارف الهى و اخلاق اسلامى بود. خدمت آن حضرت رسید و درخواست کرد که اوصاف پرهیزکاران را برایش شرح دهد. حضرت به جمله اى کوتاه قناعت کرد. امّا روح تشنه همام با آن جمله سیراب نشد و لذا از حضرت تقاضا کرد به صورت مفصّل درمورد متقین سخن بگوید. حضرت خواسته اش را اجابت کرد و یکصد و ده صفت براى پرهیزکاران بیان نمود، که تمام آنها صفات اخلاقى است.
بسیارى از این صفات به تنهایى براى تهذیب اخلاق کفایت مى کند. به عنوان مثال درمورد ایمان و باور انسان هاى باتقوا نسبت به بهشت و جهنم فرمود: «فَهُم وَالجَنَّةُ کَمَن قَد رَآها، فَهُم فیها مُنعمُّونَ، وَهُم وَالنّارُ کَمَن قَد رَآها، فَهُم فیها مُعَذَّبونَ؛ آنها مانند کسى هستند که بهشت را با چشم خود دیده و در آن متنعّم است، و همچون کسى هستند که آتش جهنّم را مشاهده کرده و در آن عذاب شده است».(1)
کسى که به حقانیّت بهشت و جهنّم ایمان بیاورد و آن را باور کند در تمام عمر از گناه و معصیت پرهیز خواهد کرد. آرى، خطبه هاى نهج البلاغه انسان را تربیت مى کند.
در بخش نامه ها، امام (علیه السلام) به فرزند دلبندش امام حسن مجتبى (علیه السلام) نامه اى نوشته که صدها درس اخلاقى دارد.(2)