صفحه ١٩٣

2. سپر محافظ؛ «اِلْجَؤوُا الى التَّقوى فَاِنَّهُ جُنَّهٌ مَنیعَةٌ؛ به تقوا پناه ببرید، که سپر محافظ شماست»(1) از آنجا که تقوا، شخص متقى را دربرابر وسوسه هاى شیطان وهواى نفس محافظت مى کند، تشبیه به سپر شده است.
3. سنگر مستحکم؛ سومین تعبیر حضرت على (علیه السلام) از تقوا چنین است: «اَلتَّقوى حِرزٌ لِمَن عَمِلَ بِها؛ تقوا حرز کسانى است که طبق آن عمل کنند».(2)
یکى از معانى حرز، سنگر است. سربازان در جبهه جنگ براى محفوظ ماندن از دشمن سنگر ساخته و در آن پناه مى گیرند. انسان هاى باتقوا نیز درمقابل وسوسه هاى شیطان و هواى نفس، سنگرى از جنس تقوا مى سازند و به آن پناه مى برند.
4 و5. کلید اصلاحات و چراغ هدایت؛ تعبیرهاى چهارم و پنجم، در روایت زیر جمع شده است:
«اِنَّ تَقوى الله عِمارَةُ الدّینِ وَ عِمادُ الیقینِ، وَ اِنَّها لَمِفتاحُ صَلاحٍ وَمِصباحُ نَجاحٍ؛ بى شک، تقواى الهى سبب آبادى دین و پایه گذارى یقین مى شود و کلید اصلاحات و چراغ نجات و هدایت است».(3)
آرى، تقوا کلید همه اصلاحات است. اصلاحات اخلاقى،