صفحه ١٤١

خانه آن دختر، همسایه اش قرآن تلاوت کند و این که آیه تکان دهنده (أَلَمْ یَأْنِ لِلَّذِینَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِکْرِ اللَّهِ...)(1) را انتخاب نماید،(2) اینها همه توفیقات الهى بود که شامل فضیل گشت و به تنبّه وبیدارى وتوبه او منتهى شد، تا به صراط مستقیم بازگردد.
خلاصه، توفیق این است که خداوند متعال اسباب و مقدّماتى فراهم کند که بنده اش به سوى او بازگردد و متخلّق به اخلاق فاضله و شایسته شود.

توفیق در قرآن مجید
واژه «توفیق» تنها یک بار در قرآن به کار رفته وآن در داستان حضرت شعیب (علیه السلام) است. طبق آنچه که در آیه شریفه 87 سوره هود آمده، قوم شعیب (علیه السلام) ، خطاب به آن حضرت عرض کردند:
(أَصَلاتُکَ تَأْمُرُکَ أَنْ نَتْرُکَ مَا یَعْبُدُ آبَاؤُنَا أَوْ أَنْ نَفْعَلَ فِى أَمْوَالِنَا مَا نَشَاءُ اِنَّکَ لأَنْتَ الْحَلِیمُ الرَّشِیدُ)؛ «آیا نمازت به تو دستور مى دهد که آنچه را پدرانمان مى پرستیدند ترک کنیم؛ یا آنچه را مى خواهیم در اموالمان انجام ندهیم؟! تو که مرد بردبار و فهمیده اى هستى!»
حضرت شعیب (علیه السلام) دو چیز از قومش مى خواست که آنها زیر بار نمى رفتند: 1. ترک آداب و رسوم ناپسند نیاکان و گذشتگان 2. ترک