(7)
يا مَوْلاى بِذِكْرِكَ عاشَ قَلبى وَ بِمُناجاتِكَ بَرَّدْتُ اَلَمَ الْخَوْفِ عَنّى؛
اى مولاى من، تنها به «ياد» تو دلم «زنده» است و با مناجات تو، درد ترس (فراق) در خود تسكين مى‌دهم.
بحث درباره ذكر و برخى آثار آن بود. از جمله آثار مهمى كه امام سجاد(عليه السلام) به آن اشاره فرمود «حيات معنوى انسان» است كه در سايه ياد خدا نصيب انسان مى‌شود.
همانگونه كه حيات نباتى و حيوانى آثار و لوازمى دارد حيات معنوى نيز آثار و لوازمى دارد و همانگونه كه ادامه حيات نباتى و حيوانى در گرو تغذيه مناسب است، اين نوع حيات هم نيازمند تغذيه مخصوص به خود مى‌باشد. غذاى اين حيات «ياد خدا» است.
مراتب ياد خدا
قبلا گفتيم دل آدمى بسان دريايى است كه ذكر در آن تأثير مى‌گذارد. گاهى ذكر همچون سنگريزه اى است كه با افتادن در دريا موجى سطحى و گذرا ايجاد مى‌كند و به زودى محو مى‌شود، مانند بسيارى از اذكار و عباداتى كه