رابطه تكوينى بين خدا و مخلوق
دعاهاى منقوله از ائمّه(عليهم السلام) با اينكه گاهى با بيانى بسيار ساده ذكر شده، مشتمل بر مطالب بسيار بلندى است و جا دارد كه انسان در آنها تأمّل نمايد و از آنها بهره بر گيرد. هر قدر حال انسان مناسبتر باشد و بيشتر دقت كند، مىتواند از اين دعاها بيشتر استفاده كرده و توشه برگيرد. گر چه محتواى بعضى از دعاها، همچنين بعضى از آيات قرآن، مطالبى است كه براى ما به درستى قابل درك و فهم نيست و به اصطلاح، از متشابهات به شمار مىرود، ولى گاهى توجه به همين مضامين نيز مىتواند براى انسان مفيد باشد؛ مثلاً، در دعاى افتتاح مىخوانيم:
«اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى مِنْ خَشْيَتِهِ تَرْعَدُ السَّمَاءُ وَ سُكّانُها وَ تَرْجُفُ الاَْرْضُ وَ عُمَّارُها وَ تَمُوجُ الْبِحارُ وَ مَنْ يَسْبَحُ فِى غَمَراتِها» ؛
ستايش خدايى را كه آسمان و ساكنانش از خوف او بانگ رعد سر مىدهند و زمين و اهلش از ترس او به خود مىلرزند و درياها و هر كه
بر درگاه دوست
شرح فرازهايى از دعاى ابوحمزه ثمالى