با وضو بودن، رعايت نظافت و طهارت ظاهر و باطن، پاكى قلب از كينه نسبت به مؤمنين، صدقه دادن قبل از دعا، گذشت از خطاى ديگران، مقدم داشتن ديگران در دعا، صلوات فرستادن بر محمد و آل او(عليهم السلام) در آغاز و انتهاى دعا و... از جمله آدابى است كه در روايات اسلامى بدانها اشاره شده است و همه اينها موجب تقويت رابطه انسان با خدا و حضور قلب در هنگام دعا مىشود. نكته اصلى اين است كه بدانيم خداوند بر همه چيز قادر است و ما هر چه داريم از اوست.
اقسام دعاكنندگان
انسانها از لحاظ توجه به خدا يكسان نيستند. مىتوان آنها را از اين نظر به چهار دسته تقسيم كرد كه البته هر يك از اين چهار دسته به مراتب جزئى ترى نيز تقسيم مىشوند:
1ـ دسته اول كسانى هستند كه در همه حال، چه در رفاه و چه در گرفتارى و بلا، به خدا توجه دارند و به درگاه او دعا مىكنند و به تعبير قرآن «بِالْغُدُوِّ وَالاَصالِ» هر صبح و شام به ياد پروردگار خود هستند و دعاى آنان اختصاص به حال گرفتاريشان ندارد.(43)
علّت اين امر شايد اين است كه آنان درك مىكنند كه با همه نعمتهايى كه خداوند در اختيارشان قرار داده باز هم از او بى نياز نيستند و دست كم، در دوام آن نعمتها به خدا محتاجند. البته هر كس بر حسب اختلاف مراتب