مناجات از انسان سلب شود. دورى از علما و بندگان شايسته خدا، همچنين ارتكاب گناهان موجب سلب توفيق عبادت از انسان مىشود. در برخى از روايات، وارد شده است كه گاهى خداوند بنده اى را به دليل ارتكاب معصيت، از توفيق تهجّد و شب زنده دارى محروم مىكند و اين عقوبت گناهى مىباشد كه در روز مرتكب شده است.
بنابراين، اگر انسان بخواهد به دعاى باحال، نماز با حضور قلب و تلاوت قرآن توفيق يابد بايد از پيش، مقدمات آن را فراهم كند. اگر زمينه سازى قبلى نباشد، هنگام خواندن نماز و دعا نمىتوان حال مناسب پيدا كرد.
اين فقرات از دعاى «ابوحمزه» به ما تذكر مىدهد كه كاملا مراقب خود باشيم تا مبادا با انجام رفتارى نامناسب، حال دعا و حضور قلب در عبادات از ما سلب شود. كسانى كه مىخواهند موفق به تهجّد و عبادت در شب گردند بايد در روز مراقب گفتار و كردار خود باشند؛ چشم و گوش خود را از آنچه نبايد ببينند و بشنوند، حفظ كنند، دل خود را به امور باطل متوجه نسازند، و خيالات واهى به مخيّله خود راه ندهند؛ زيرا تمام اين موارد مانع از حضور قلب مىشود. از اينرو، مىتوان گفت كه همه گرفتاريهاى انسان به دست خود او ايجاد مىشود؛ اوست كه با اعمال خود، نعمتهاى معنوى را از خود دور مىكند. كليد حلّ همه اين مسائل نيز به دست خود اوست.
نتيجه اعمال
اعمال اختياريى كه انسان در اين عالم انجام مىدهد، دو نتيجه در پى دارد: يكى در اين عالم ظاهر مىشود و ديگرى در عالم آخرت ظاهر مىشود.