خود بايد صادق باشيم. چه بسا از هر صد بارى كه اين سخن را بر زبان جارى مىكنيم، تنها يك بار راست گفته باشيم. از اينرو، اگر كسى واقعاً به خدا اميدوار باشد، همچنان كه در دعا مىفرمايد:
«لاَيُخَيَّبُ آمِلُهُ» ؛
اميد هر كه به او اميد بندد نوميد نمىسازد.
اگر اميد ما نوميد مىگردد به اين دليل است كه بواقع به او اميدوار نبوده ايم و به اميد او اقدام به انجام كار نكرده ايم. اگر كارى مطابق ميلمان باشد بدان همّت مىگماريم؛ اما اگر مخالف خواستمان باشد يا زحمت و مشكلات داشته باشد يا آن را انجام نمىدهيم و يا در انجام آن سستى مىكنيم؛ مثلاً، در انجام كارى، اگر وسيله يا واسطه اى را در نظر داشته باشيم به دنبال انجام آن مىرويم در غير اين صورت، انجام آن را ممكن نمىشماريم. يا اگر كسى را كه به اميد حمايت و كمك او دست به كارى زده ايم، نيابيم يا از او پاسخ رد بشنويم، دلتنگ مىشويم و از انجام كار مأيوس مىگرديم، حتى در كارهاى ساده دنيوى خود به دنبال دوست و آشنا مىگرديم تا ما را شفاعت كند اينها بيانگر اين است كه توكّل ما بر خدا نبوده است. خداوند ضمانت نكرده است كه چنين اميدهايى را محقق گرداند.
سخن على(عليه السلام) درباره اميد به خدا
حضرت على(عليه السلام) درباره اين گونه اميدها مىفرمايد:
يَدَّعى بِزَعْمِهِ اَنَّهُ يَرجُو اللّهَ كَذَبَ وَالْعَظيمِ ما بالُهُ لا يَتَبَيَّنُ رَجاؤُهُ فى عَمَلِهِ؟ فَكُلُّ مَنْ رَجا عُرِفَ رَجاؤُهُ فى عَمَلِهِ... يَرْجُو اللّهَ فِى الْكَبيرِ وَ