صفحه ١٧٤

مسير انسان و جامعه را تعيين مى كند به عقل خودتان واگذار كنيد؟ البته عقل بشر بايد تلاش كند تا حكم خدا را به دست آورد. يعنى انسان بايد به كمك عقل در دين اجتهاد كند. عقل را نبايد تعطيل كرد ولى نبايد هم آن را تنها رها كرد. اگر عقل به تنهايى مى توانست انسان را به تعالى برساند ديگر بشر نيازى به پيامبر نداشت. پيامبران آمدند تا عقل ها را برانگيزانند و مورد خطاب قرار دهند. غزالى مى گويد عقل واقعى مى فهمد كه بدون نبوت ناقص است و اگر عقل مسيرش را درست طى كند مى فهمد كه خيلى از چيزها را نمى فهمد و پيامبر صلى الله عليه و آله وسلم از طريق وحى الهى خيلى از چيزها را مى فهمد، اين جاست كه حضرت فاطمه عليهاالسلام مى فرمايند در حالى كه كتاب خدا برايتان نازل شده بود آيا كافى نبود تا منحرف نشويد.
190- «وَ كِتَابُ اللهِ بَيْنَ اظْهُرِكُمْ» در حالى كه كتاب خدا در ميان شما و در منظر شماست به جريانى غير از جريانى كه به كتاب خدا حكم مى كند روى آورديد.
191- «امُورُه ظَاهِرَةٌ» مطالبش هويدا است و جاى ابهام ندارد.
192- «وَ احْكامُهُ زاهِرَةٌ» احكامش درخشان است.
193- «وَ اعْلَامُهُ بَاهِرَةٌ» علائم هدايت آن ظاهر و آشكار است.
194- «وَ زَواجِرُهُ لائِحَةٌ» نواهى آن به چشم مى آيد و راه گشا است.
195- «وَ اوامِرُهُ واضِحَةٌ» دستوراتش روشن و واضح است.
اگر احكام و امر و نهى قرآن را متوجه نمى شويد، به جهت آن است كه خود را از امام معصوم كه حقيقت قرآن در نزد اوست جدا كرديد.