صفحه ٤٢

وقتى دعاكننده مقيّد گردد كه از راه حرام ارتزاق نكند و كسب و كار ناروا نداشته باشد به كمال معنوى مى‌رسد. جامعه اى كه افراد آن با چنين دعايى سروكار داشته باشند چه ملّت خوشبخت و داراى چه مدينه فاضله اى خواهد بود!
4ـ سركوبى نفس: بزرگترين فايده دعا و حتى همه عبادات، جلوگيرى از طغيان نفس است. حضرت على(عليه السلام) در خطبه قاصعه، در نكوهش تكبّر مطالب مفصّلى بيان مى‌دارند. در قسمتى از اين خطبه مى‌فرمايند: اين خوى پليد بزرگترين دام شيطان و قوى ترين ابزار فريب او شمرده مى‌شود.
نابود ساختن خودخواهى به منزله ريشه كن كردن تمامى معايب اخلاقى و آماده نمودن خود براى كسب همه فضايل است. خداوند در قرآن مى‌فرمايد:
«قَدْ اَفْلَحَ مَنْ زَكّيها»(25) ؛
هر كه نفس خود را از گناه و بدى پاك سازد رستگار خواهد شد.
نيايشگر با ايستادن در پيشگاه خدا، و توجه نمودن به كبريايى و عظمت او، و در نظر گرفتن كوچكى و حقارت خود، فقر و نياز سراپاى وجود خويش را در مقابل خداوند اظهار مى‌نمايد و بدين وسيله، خود را از هر مخلوقى بى نياز و تنها به او نيازمند مى‌بيند. پس دعا فروتنى توأم با مناعت و عزّت نفس را به دنبال دارد.