صفحه ٤١

مشكل و آسان براى او مطرح نيست. اين مسأله اميد و نشاط تازه اى به شخصى كه از همه جا نااميد شده مى‌دهد.
در اين مختصر، نيازى به تذكّر تأثير اميد در حيات، نشاط، كار و تحمّل شدايد نيست. و نيز توجّه به اين مطلب كه او رفتار و گفتار ما را مى‌بيند و مى‌شنود موجب مى‌گردد كه گوينده به انجام عمل شايسته و پرهيز از گفتار و كردار زشت تشويق شود. علاوه بر اين، برخى از دعاها يك دوره درس خداشناسى و توحيد در سطحى بسيار عالى است. دعاهايى نظير دعاى عرفه امام حسين(عليه السلام) دعاى صباح، دعاى ابوحمزه و دعاهاى بسيار ديگرى كه بويژه در صحيفه سجاديه آمده از اين قبيل است.
2ـ كسب اخلاق خدايى: در دستورات مذهبى و احاديث شريفه توصيه شده است كه به اخلاق خدايى درآييد.
«تَخَلَّقُوا بِاَخْلاقِ اللّهِ»(23) 
دعاكننده از طريق دعاى خود سعى مى‌كند صفات خدايى را در خود ايجاد و تقويت نمايد و كوشش مى‌كند كه همچنان كه خدا را به صفاتى مانند مهربانى و گذشت متّصف مى‌سازد او نيز با ديگران مهربان و باگذشت باشد.
3ـ پاكى و پاكيزگى: از آداب دعا، پاك بودن لباس و حلال بودن غذاى دعا كننده و مباح بودن مكان دعاست. پيامبر گرامى(صلى الله عليه وآله وسلم) مى‌فرمايند: كسى كه دوست دارد دعايش مستجاب شود بايد خوراك و كسبش را پاكيزه كند.(24)