صفحه ٢٦١

اميد بزرگى در قلبش احساس مى كند. اين كه فرمود: «لَعَلَّكُمْ»؛ يعنى بالاخره چيزى به شما مى دهند، به اندازه اى كه روزه ى واقعى بگيريد منوّر به نور تقوا و يگانگى شخصيت مى شويد. با «لَعَلَّ» معلوم كرد كه تقوا يك حقيقت تشكيكى است و شدت و ضعف دارد همان طور كه روزه دارى يك حقيقت تشكيكى است و شدت و ضعف بر مى دارد، مثل ساير اعمال عبادى حتى إذْنِ دخول جهت ورود به حرم ائمه (ع) دارى شدت و ضعف است و به بعضى ها كامل ترين اذن يا افضل اذن را مى دهند تا با كم ترين حجاب با نور امام مرتبط شوند و به بعضى اذن كمترى مى دهند. در اذن دخول حرم اولياء معصوم (ع) تقاضا مى كنيد: «فَأْذَنْ لِى يَا مَولاى فِى الدُخُول افْضل مَا اذِنْتَ لِاحَدٍ مِن اوْلِيَائِك» اى سرور من به من اجازه ى دخول بدهيد آن هم بالاترين اجازه اى كه به دوستان خود مى دهيد.
با توجه به موضوع تشكيكى بودن روزه و تشكيكى بودن نتيجه ى آن كه تقوا است، تلاش ما بايد آن باشد كه با شديدترين روزه به شديدترين تقوا برسيم. كسى به دنبال شديدترين تقوا است كه مى فهمد چگونه با تقواى شديد تمام دل او به حق معطوف مى شود و حجاب هاى بين او و محبوبش برطرف مى شود. با توجه به اين امر چون زمينه ى رسيدن به حقيقت تقوا در ماه رمضان فراهم است انسان از رسيدن به شديدترين روزه غفلت نمى كند و سعى مى نمايد در كنار نگه داشتن شكم و شهوت، چشم و گوش و دل را از همت هاى پست نگه دارد و تماماً به حضرت حق يعنى آن وجود منبسطى كه تمام عالم آينه ى نمايش اوست، نظر نمايد، اين نتيجه ى تقوا است.