صفحه ٩٢

وَ هُوَ شَهْرُ رَمَضان ...» «1» خداوندا! اين ماه را ماه با عظمت و با كرامت و با فضيلت قرار دادى و روزه را در اين ماه بر من واجب كردى. چون ممكن است روزمرّگى ها ما را نسبت به شرايطى كه در آن قرار داريم غافل كند و در نتيجه استفاده هايى را كه مى توان به دست آورد، از دست بدهيم.
بالاترين دستورالعمل 
رسول خدا (ص) در ادامه مى فرمايند: «ايُّهَاالنّاسُ! انَّ انْفُسَكُمْ مَرْهُونَةٌ بِاعْمالِكُمْ، فَفُكُّوها بِاسْتِغْفارِكُمْ، وَ ظُهُورَكُمْ ثَقيلَةٌ مِنْ اوْزارِكُمْ، فَخَفِّفُوا عَنْها بِطُولِ سُجُودِكُمْ» اى مردم! جان هاى شما در رهن اعمالتان است، با استغفار آن را از رهن و گرفتارى آزاد كنيد و پشت هاى شما به جهت گناهانتان سنگين شده است، با سجده هاى طولانى از سنگينى آن بكاهيد.
پيامبر خدا (ص) در اين فراز دو دستورالعمل اساسى را مطرح مى فرمايند كه مى توان به صورت عملى به كار بست. يكى اين كه مى فرمايند: اى مردم! جان هايتان گرفتار عمل هايتان شده است. جان هاى ما مثل آن وقتى كه يك چيزى را رهن مى دهيم و مقدارى پول مى گيريم و بعد تا آن پول را ندهيم، آن چيز را به ما برنمى گردانند و آن را آزاد نمى كنند، گرفتار و رهن اعمال مان شده اند و براى نجات از گرفتارى آن اعمال، خداوند راهى را قرار داده كه در اين ماه تأثيرش صدچندان است و آن استغفار است تا از خودش بخواهيد آثار سوء آن اعمال را بر ما بپوشاند و از ما بگذرد، اين همان طلب غفران است. لذا مى فرمايد: «فَفُكُّوها بِاسْتِغْفارِكُمْ» جان هايتان