صفحه ١٥٣

مى كنند و به حالت تمركز فرو مى روند. مولوى در مورد بركت تفكر در اين حالت مى گويد:

         چون دبيرستان صوفى زانو است             حل مشكل را به زانو جادو است 

يعنى ادَبِستان و دبيرستان صوفى، آن حالت تفكرى است كه با بغل كردن زانو به دست مى آورد و مى گويد چنين حالتِ تفكرى در رفع مشكل، جادو مى كند.
كسانى هستند كه مطالعه ى زيادى ندارند، ولى بنده و امثال بنده به شدّت از علوم آنها استفاده مى كنيم و نيازمند اين علوم هستيم، چون ياد گرفته اند تمركز قلبى داشته باشند و در اين راه زحمت هم كشيده اند و از جهت معارف الهى به دقايق خوبى رسيده اند و در واقع اين ها به حقيقتِ وَرعِ از محارم الله دست يافته اند.
نگهبانى قلب نسبت به حضور خدا از يك طرف و توجّه به محرمات الهى از طرف ديگر، همان تفكرى است كه مؤمنين بايد در ماه رمضان در خود به وجود آوردند. و اين دو- يعنى نظر به حضور حق و دورى از محارم الهى- به همديگر كمك مى كنند، پس اگر بخواهيم تمركز را شروع كنيم و قلبمان را متوجه حضور حضرت حق نماييم بايد مواظب گناهان باشيم و اگر بخواهيم گناه نكنيم، بايد قلب را متوجه حضور دائمى حق بنماييم تا از نزديكى به گناه متنفر گرديم.