صفحه ١٠٠

دعا دقت كنيم و دست كم، پيش از خواندن دعا، در ترجمه فارسى آن تأمّل نماييم تا از مضامين آنچه مى‌خوانيم اجمالا آگاه باشيم و صرفا تلفظ مشتى الفاظ عربى نباشد، به طورى كه نفهميم چه مى‌گوييم و چه مى‌خوانيم. در دعاهايى كه از اهل بيت عليهم السلام نقل شده، مضامين عالى و بلندى نهفته است كه اگر حال دعا و مناجات نيز مطرح نباشد مطالعه آنها بسيار ارزنده است. بنابراين، بجاست كسانى كه با زبان عربى آشنايى ندارند پيش از شروع به خواندن دعا، بخصوص دعاهايى كه براى اين ماه وارد شده است، ترجمه فارسى آن را مطالعه كنند و از مضامين آن مطلع گردند.
انديشيدن در محتواى دعا، پيش از خواندن آن، موجب مى‌گردد كه بهتر بتوانيم از آن استفاده كنيم. استفاده از دعا نسبت به افراد گوناگون داراى چنان اختلاف مراتبى است كه براى ما قابل درك نيست. دعايى كه صرف خواندن الفاظ باشد و حداكثر تلفظ صحيح حروف آن مراعات شود با دعايى كه به مضامين آن نيز توجه مى‌شود و حال انسان هم در هنگام دعا مساعد باشد بسيار متفاوت است، آنچنان كه قابل توصيف نيست. چه بسا، دو نفر دعايى را مى‌خوانند و هر دو آداب ظاهرى آن، مانند با وضو بودن، روبه قبله نشستن، مؤدّب بودن و امثال آن، را رعايت مى‌كنند، ولى استفاده اى كه اين دو از دعا مى‌برند ممكن است چنان متفاوت باشد كه ما نتوانيم اختلاف آن را تصور كنيم. پس استفاده از دعا به حال انسان و توجهات قلبى او نسبت به خداى متعال و صفات او، بخصوص صفاتى كه در دعا به آنها اشاره شده، بستگى دارد.