صفحه ٨٠

توصيف مى‌كردند؛ لكن در روايات چون غالباً مخاطبين مردم متعارف بودند، امكان بيان تمام معارف نبوده، بلكه بايد متناسب با فهم آنان به بيان حقايق مى‌پرداختند. «كَلِّمَ النَّاسَ عَلى قَدْرِ عُقُولِهِمْ.»
رسول خدا فرمود:
«اِنّا مَعاشِرَ الاَْنْبياءِ اُمِرْنا اَنْ نُكَلِّمَ النَّاسَ عَلى قَدْرِ عُقُولِهِمْ.»(63)
2ـ با خواندن دعاهايى كه از انبيا و ائمّه هدى(عليهم السلام) نقل شده است، در واقع، به ايشان تأسّى كرده ايم و مشمول ادله اى واقع مى‌شويم كه تأسّى به رسول خدا و اولياى او را توصيه كرده است. پس با خواندن دعاهاى رسيده از ائمّه(عليهم السلام) ، علاوه بر آنكه بهترين دعاها را با بهترين آداب آن خوانده ايم، به شيوه اولياى خدا نيز عمل كرده ايم كه اين خود فضيلتى اضافه بر اصل دعاست.
البته تأسّى به بزرگان فوايد فراوانى دارد، بهترين فايده آن كه با اين بحث مربوط مى‌شود اين است كه انسان به غرور مبتلا نمى‌شود و حس مى‌كند كه انسانهايى برتر و پيشروتر از او هستند و او دنباله رو آنهاست. اين نكته براى تهذيب نفس اهميت فراوانى دارد. بسيارى كه در مقام تهذيب نفس برمى آيند، پس از آنكه آلودگيهايى را از خود دور مى‌كنند و مراحلى از كمال را مى‌پيمايند، وقتى خود را با ديگران مقايسه مى‌كنند، خود را بالاتر از آنها ديده و به غرور مبتلا مى‌شوند. كه اين خود يكى از آلودگيهاى انسان است. اما وقتى انسان اين مطلب را در نظر داشته باشد كه قافله بندگان خدا و سالكان الى الله، قافله سالارى دارد كه بر همه مقدّم