صفحه ٢٨٠

آزاد از گذشته و آينده 
از رسول خدا (صلى اللّه عليه وآله) است كه «تا وقتى در مسجد هستيد جزء عمرتان محسوب نمى شود» يعنى از گذشته و آينده آزاد شده ايد و در «حال» يا «بودن» سكنى گزيده ايد. نيز آن حضرت فرمود: خانه هاى خود را مسجد قرار دهيد. پس خانه ها در فرهنگ دين محمدى (صلى اللّه عليه وآله) مى تواند محل سكنى گزيدن و آزادى از گذشته و آينده باشد و انسان با بودنِ خود، روبه رو شود.

جايگاه «بودن»
زندگى با بودن شروع مى شود و بودن در خانه است و آن كس كه خانه يا سكنى ندارد در همه جا بى وطن است، حتى در خانه اى كه با پول خود خريدارى كرده است، ولى نمى تواند در آن جا با بودنِ خود به سر ببرد و در آن سكنى گزيند.
انسان در خانه اى كه محل سكونت اوست- نه محل غرور و تكبّر و تجمّل- آزاد از افكارِ مزاحم، خود را درست مى تواند بيابد. در محفل هاى يك بعدى، انسان با پاره پاره ى خود روبه رو مى شود كه هيچ كدام از پاره ها، خودِ او نيست، يك نوع زيستن در زمان و مكان است. اداره و محل كار انسان؛ زيستنگاهى است براى هشت ساعت، كه در زمان به سر ببرد. خيابان؛ مكانى است براى رفتن، و پاساژها؛ محلى است براى مقايسه پول هاى خود و قيمت كالا، و هيچ كدام از اين ها جايى نيست كه جايگاه حقيقى بودنِ انسان باشد.