صفحه ١٦

3- «جوع» و «صوم» از آن نوع درمان هايى است كه درد عشق را درمان مى كند و بُعد را به قرب تبديل مى نمايد و انسان در راستاى رجوع به «جوع» و «صوم» به خود مى گويد:

         فكر بهبودِ خود اى دل ز ره ديگر كن             درد عاشق نشود بِهْ ز مداواى حكيم 

4- حاكميت بر بدن، انسان را از دنيا آزاد مى كند و زهد در دنيا را كه از جمله ى بهترين عبادات است به انسان برمى گرداند تا انسان بر فراز دنيا از تنگناى زندگى آزاد گردد و از سنگ هايى كه با پرخورى همواره بر پاهاى پرواز خود مى بندد نجات يابد. زيرا به ما گفته اند:

         مكن كارى كه بر پا سنگت آيو             جهان با اين فراخى تنگت آيو

5- انسان روزه دار با روزه دارى، عهد قديم خود با خدا را تجديد مى كند و با ظهور اين عهد بقيه ى عهدها نيز ظهور خواهند كرد و به همين جهت رسول خدا (ص) فرمودند: «لكل شيئ بابٌ و باب العبادة الصوم» «1» با روزه دارى ديگر عبادات نيز رونق مى گيرند و استوار مى شوند.
6- روزه دارى اميد نجات از بحران هاى اخلاقى را در انسان تقويت مى كند و انسان مى فهمد حدّ بشر تنها آن اندازه اى نيست كه جسمِ انسان به انسان تحميل مى كند.
7- خردمندان، عمل زده نيستند هرچند تنها عملى، عمل است كه خردمندان انجام دهند. روزه آن نوع عملِ خردمندانه اى است كه با يك نوع بى عملى همراه است ولى بيكارى و تنبلى را به همراه نمى آورد.