معارف بوک

اين كه حضرت سجاد (ع) مى فرمايند: محرّمات و موانعِ فراوانى را خداوند در اين ماه قرار داد، نظر به محرّمات و موانعى دارند كه مربوط به نفس امّاره است و خداوند از طريق روزه و اعمال ماه رمضان اراده فرموده بين مطلوبات حقيقى بنده ى خود و بين مطلوبات نفس امّاره ى او جدايى بيفكند و اين اولين قدم انسان است جهت راه افتادن به سوى خدا و روشن شدن جايگاه روزه در ماه رمضان.
وقتى دوگانگى تمناهاى نفس امّاره با جان ما روشن شد، عبادات معنى خود را پيدا مى كند وگرنه چه بسا كه عبادت مى كنيم ولى نفس امّاره از آن بهره بردارى مى كند.
پيامبرخدا (ص) فرمود: «لِكُلّ شَيْئٍ بابٌ وَ بابُ الْعِبادةِ الصَّوم» «1» هر چيزى را درى است و محل ورود به عبادت، روزه است. چون از طريق روزه مقابل نفس امّاره مى ايستيم و إن شاءالله، آرام آرام دشمنى آن برايمان آشكار مى شود و در همين راستا است كه خداوند مى فرمايد: «اسْتَعِينُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ» «2» براى نجات از نفس امّاره از صبر و نماز كمك بگيريد. امام صادق (ع) مى فرمايند: «بِالصَّبْرِ، الصَّوم» «3» صبر در اين جا به معنى روزه است. خداوند در آيه ى فوق روزه را از نماز مقدم داشت و از آن جايى كه روزه طريق جدايى جان انسان است از تمناهاى نفس امّاره، باب همه ى عبادات محسوب مى شود.