صفحه ٣٩

حالات تا مرحله ى كاملِ صدق عبوديت جلو مى رود تا به صورت كامل به صدق و عبوديت برسيم.
اين يك قاعده اى است كه هميشه هدايت و فيض از خدا شروع مى شود و انسان ها بايد آن را دنبال كنند، همين طور كه فيض ماه رمضان از خدا شروع شد و شيطان را در آن ماه بر ما بستند ولى ملاحظه مى فرمائيد كه به جهت عهد قلبى كه با دنيا داريم، عموماً شيطانِ بسته، باز مى شود، عده اى بعد از عيد فطر شيطان شان باز مى شود. عده اى هم متأسفانه همان هفته ى اول ماه به سراغ شيطان مى روند. عده اى از هفته ى دوم ديگر روزه نمى گيرند، بعضى ها هم بعد از بيست و سوم ماه به مسجد نمى آيند. در حالى كه در روزهاى اول ماه تصميم ديگرى داشتند. به گفته ى حافظ:

عكس روى تو چو در آينه ى جام افتاد
عارف از خنده ى وى در طمع خام افتاد آينه ى جام يعنى قلب. خنده يعنى شور و نشاطى كه در قلب انسان ايجاد مى شود. مى گويد: چون عكس روى انوار الهى با بستن شيطان، بر قلب انسان مى افتد، آدم در طمع خام قرار مى گيرد و گمان مى كند اين حالات تا آخر از همين قرار است، در حالى كه اين لطف خدا است كه بدون استحقاقِ بنده اش، به او ارزانى داشته است و بايد آن را براى خود حفظ كند و زندگى را بر اساس حفظ حالات معنوى شكل دهد. انسان در آن حالاتِ خوب ماه رمضان پيش خود مى گويد: پس ما مى توانيم اين كارهايى كه در اين ماه انجام مى دهيم ادامه دهيم و زندگى را با همين حالات و اعمال بگذرانيم، غافل از اين كه اگر انسان ها به اين راحتى خوب مى شدند كه همه پس از مدتى از اولياء الهى بودند. اين طور نيست، بايد