صفحه ٢٦٧

كان خداى خوب كارِ بُردبار             هديه ها را مى دهد در انتظار
             هر گرسنه عاقبت قوتى بيافت             آفتاب دولتى بر وى بتافت 
             ضيفِ با همّت چو آشى كم خورد             صاحب خوان آش بهتر آورد
             سر بر آور همچو كوهى اى سند             تا نخستين نورِ خُور بر تو زند
             كان سر كوه بلندِ مستقر             هست خورشيد سحر را منتظر

آن كه از روزه ى بدن براى روزه ى جوارح نردبانى ساخت و چشم و گوش خود را نيز به وادى روزه وارد كرد، آرام آرام به روزه ى قلب مى رسد، تا قلب را از فكر و وسوسه هاى مختلف به مشاهده ى حق و مظاهر حق بكشاند.
تشخيص بين وسوسه و الهام ساده نيست، اگر اميال نفس امّاره با ترك خوشى ها به ويژه به وسيله ى روزه ى يك ماهه ى ماه رمضان بُريده شود، چشم دل متوجه عالم معنا مى گردد به طورى كه قلب انسانِ روزه دار منوّر به معارف حقيقى شده و ريشه ى وسوسه ها را مى شناسد و از آن ها فاصله مى گيرد. انسان به جايى مى رسد كه فقط حق را مى بيند. روايتى كه مى فرمايد براى روزه دار دو شادى هست يكى «عِنْدَ الإفْطَارِ» و ديگرى «عِنْدَ لِقَاءِ رَبِّه» «1»
 مؤيد اين مطلب است كه در دل روزه دارى لقاء پروردگار نهفته است. بايد متوجه باشيم روزه ى بدن يك نردبان است تا آدم به پشت بام برسد، بايد از نردبان استفاده كرد و خود را به بام رساند، وقتى انسان به بام رسيد و به لقاء الهى نايل شد با گسترده ترين حقايق مرتبط مى شود چون به ساغرِ ولايت رسيده است. حافظ در مورد انسان