صفحه ١٩٢

«وَ احْفَظُوا أَلْسِنَتَكُمْ وَ غُضُّوا عَمَّا لَا يَحِلُّ النَّظَرُ إِلَيْهِ أَبْصَارَكُمْ وَ عَمَّا لَا يَحِلُّ الِاسْتِمَاعُ إِلَيْهِ أَسْمَاعَكُمْ» زبانتان را بايد كنترل كنيد و چشم و گوش خود را از آنچه حلال نيست به آن نظر كنيد و يا به آن گوش دهيد، فرو بنديد. زيرا نگاه كردن و گوش دادن، خيال انسان را مشغول مى كند و از سير به سوى اهداف معنوى باز مى دارد. رسول خدا (ص) علاوه بر اين براى رقّت قلب پيشنهاد مهمى دارند، زيرا تا قلب رقيق نشود انسان تحت تأثير باورهايش قرار نمى گيرد و توصيه هاى معنوى تأثير لازم را بر قلب نمى گذارد، مى فرمايند: «وَ تَحَنَّنُوا عَلَى أَيْتَامِ النَّاسِ حَتَّى يَتَحَنَّنَ عَلَى أَيْتَامِكُمْ» بر يتيمان مردم مهربانى كنيد تا به يتيم هايتان مهربانى كنند. ملاحظه كنيد چگونه روحِ خودبينى را از ما مى زدايند تا شخصيت انسان به وسعت همه ى انسان ها وسيع شود و جان انسان به رحمت شامله ى الهى دست يابد. زيرا يتيمان ممكن است فقير نباشند ولى در هر حال انسان هايى هستند جدا افتاده از شفقت و مهربانى پدر يا مادر كه با ارتباط و دلجويى از آن ها فشار يتيمى از روح آن ها كم مى شود. به همين جهت در قرآن كه مى فرمايد مساكين را اطعام كنيد، در مورد يتيمان مى فرمايد آن ها را اكرام نماييد. «1» بايد در حوزه ى زندگى خود دلجويى از يتيمان را وارد نماييم و نگذاريم آن ها بركه هاى جداشده از جامعه باشند، وگرنه خودخواهى ها و خودبينى هاى ما همچنان پايدار مى ماند و از عالمِ جمعِ وجود در مسير توحيد بيرون مى مانيم.