صفحه ٩٨

4- مدیریت صحیح بحران‌ها
 مدیریّت بحران و اداره جامعه در شرایط حاد و دشوار از وظایف اصلی حكومت است. «قال تزرعون...»
 حكومت‌ها باید قحطی و خشكسالی را پیش‌بینی كنند و در ایّام فراخی با تدبیر از فشار مشكلات بكاهند. «تزرعون...»
 كنترل حكومت بر روند تولید و توزیع، در شرایط بحرانی امری ضروری است.
 «تزرعون... فذروه...»
 می‌توان با برنامه‌ریزی، خود را برای مقابله با حوادث طبیعی همچون قحطی، زلزله و سیل آماده كرد. «فذروه فی سنبله»
5- توجه به عنصر زمان
 زمان، عنصر بسیار مهمی در برنامه ریزی و مدیریّت است. «سبع سنین»
6- تلاش برای رفاه مردم
 مردان خدا، باید برای رفاه مردم فكر كنند و طرح دراز مدّت و كوتاه مدّت داشته باشند. «قال تزرعون سبع سنین»
7- لزوم طرح و برنامه کاربردی و بلندمدت
 فقط تشریح وضعیّت كافی نیست، باید طرح و برنامه داد.
 «تزرعون سبع سنین دأباً...»
 طرحها باید قابلیّت عملی داشته باشند. «فذروه فی سنبله» (بهترین شیوه عملی در آن زمانِ بدون سیلو و تكنولوژی، واگذاردن گندم در خوشه بود.)
 برنامه‌ریزی بلند مدّت برای مقابله با مشكلات اقتصادی جامعه، لازمه مدیریّت كشور است. «تزرعون... فذروه... الاّ قلیلا»
8- برنامه ریزی تولیدی
در مواقعی كه بحرانی در پیش است باید بر ظرفیّت تولید و كار افزود. «تزرعون...»