در قضاوت، بیش از توجّه به گفتههای شاكی و متهم، به بررسی مدارك و اسناد توجّه شود.
«قالت ما جزاءُ... قال هی راودتنی... شهد شاهد... ان كان قمیصه...»
قضاوت و تشخیص جرم، كارشناس نیاز دارد. «شهد شاهد... ان كان قمیصه...»
در جرمشناسی از قرائن و آثار ظریف به جای مانده، مجرم شناخته و مسایل كشف میشود. «ان كان قمیصه...»
بكارگیری روشهای جرمشناسی برای تشخیص جرم و مجرم، لازم است.
«ان كان قمیصه قدّ من دبر»
6- رفع اتهام
متّهم باید از خود دفاع و مجرم اصلی را معرفی كند. حضرت یوسف در برابر جمله «ما جزاء مَن اراد باهلك سوءً» با گفتن «هِی راودتنی»، پاسخ مناسبی به زلیخا داد و گفت او قصد گناه كرد.
فَلَمَّا رَءَا قَمِیصَهُ قُدَّ مِن دُبُرٍ قَالَ إِنَّهُ مِنْ كَیْدِكُنَّ إِنَّ كَیْدَكُنَّ عَظِیمٌ«28»
«پس همین كه (عزیز مصر) پیراهن او را دید كه از پشت پاره شده است، (حقیقت را دریافت و) گفت: بیشك این از حیله شما زنان است. البتّه حیله شما شگرف است.»
1- آسیب شناسی جرم و بزه
آثار و مدارك صحنهی جرم باید به دقت مشاهده و بررسی شود. «قُدّ من دُبر»
2- خودداری از پیشداوریها
قضاوت بر اساس ادلّه و بدور از حبّ و بغضها، مقتضای عدالت است.
«فلمّا رأی قمیصه... قال انّه من كیدكنّ»