انسان تا وقتی در معرض امتحان قرار نگرفته ادّعایی دارد؛ امّا گاهی كه مورد آزمایش قرار می‌گیرد، ناخودآگاه ماهیّت خود را نشان می‌دهد.
«فلمّا رأینه اكبرنه و قطّعن ایدیهنّ»
5- تقوا و ایمان (وسیله نجات از گرفتاری‌ها)
جمال یوسف موجب گرفتاری او شد، ولی علم و تقوایش موجب نجات او گردید. (آری جمال معنوی مهم‌تر از جمال ظاهری است)
قَالَــتْ فَذَ لِكُنَّ الَّذِی لُمْتُنَّنِی فِیهِ وَلَقَدْ رَاوَدتُّهُ عَن نَّفْسِـهِ فَاسْتَعْصَمَ وَلَئِن لَّمْ یَفْعَلْ مَآ ءَامُرُهُ لَیُسْجَنَنَّ وَ لَیَكُوناً مِّنَ الصَّاغِرِینَ«32»
«(همسر عزیز مصر به زنانی كه دست خود را بریده بودند،) گفت: این همان كسی است كه مرا درباره او ملامت می‌كردید. و البتّه من از او كام خواستم، ولی او پاكی ورزید. واگر آنچه را به او دستور می‌دهم انجام ندهد، حتماً زندانی خواهد شد و از خوارشدگان خواهد بود.»
1- توجه به عکس‌العمل شرایط اجتماعی و روانی
شرایط اجتماعی و روانی، در نوع عكس‌العمل افراد تأثیر دارد. همسر عزیز آنگاه كه از افشای كار زشت خود می‌ترسد، درها را می‌بندد، «غلقّت الابواب»، امّا هنگامی كه زنان مصر را همراه و همداستان خود می‌بیند، علناً می‌گوید: «أنا راودته» من او را فرا خواندم. در جامعه نیز وقتی حساسیّت به زشتی گناه از بین برود، گناه آسان می‌شود. شاید برای جلوگیری از همین امر است كه در دعای كمیل می‌خوانیم: «اللّهم اغفر لی الذنوب الّتی تَهتك العِصَم» خداوندا! گناهانی كه پرده حیا را پاره می‌كند برایم بیامرز. زیرا گناه در ابتدا انجامش برای انسان سنگین است، امّا همین كه پرده حیا برافتاد آسان می‌شود.
2- پرهیز از ملامت افراد (به ویژه در ملأ عام)