صفحه ١٤٥

شرایط اجتماعی، در عمل به وظیفه اثر دارد. «واتونی باهلكم اجمعین» (صله‌ی رحم یوسف در آن شرایط به نوعی بود كه باید فامیل به مصر بیایند.)
3- رسیدگی به بستگان با حفظ حقوق دیگران
 رسیدگی به بستگان (با حفظ حقوق سایر مردم)، لازم است. «اتونی باهلكم»
4- ایجاد رفاه مناسب برای طبقات محروم و زجرکشیده
 برای كسانی كه زجر كشیده‌اند باید به فكر رفاه بود. «اجمعین» رنج فراق یعقوب سپس آرامش وصال یوسف.
5- عمومی بودن لطف و محبت
 بهترین لطف آن است كه همه را شامل شود. «اجمعین»

وَ لَمَّا فَصَلَتِ الْعِیرُ قَالَ أَبُوهُمْ إِنِّی لَأَجِدُ رِیحَ یُوسُفَ لَوْلَآ أَن تُفَنِّدُونِ«94»
«و چون كاروان (از مصر به سوی كنعان محل زندگی یعقوب) رهسپار شد، پدرشان گفت: همانا من بوی یوسف را می‌یابم، البتّه اگر مرا كم‌خرد ندانید.»

1- اگر قادر به درک حقایق نیستیم، انكار هم نكنیم
 اگر حقایقی را درك نمی‌كنیم، مقام دیگران را انكار نكنیم. «لولا أن تفندون» حضرت یعقوب فرمود: اگر مرا كم خرد نپندارید.
سؤال: چگونه است كه تنها یعقوب بوی یوسف را درك می‌كند؟
«اِنّی لاجد ریح یوسف»
پاسخ: هیچ مانعی ندارد، همان گونه كه انبیا، وحی را درك می‌كنند و ما آن را درك نمی‌كنیم، در بقیه امور نیز آنان چیزی را بیابند كه ما نمی‌یابیم.