صفحه ١٣١

«ماكان لیاخذ اخاه فی دین الملك»
 سردمداران نیز بایستی به قانون وفادار و از آن تخلّف نكنند. (یوسف به قانون مصر پایبند بود، لذا برادر را با طرح و برنامه نگه داشت)
 «لیأخذ اخاه فی دین الملك»
4- علم و آگاهی
 علم و آگاهی، مایه‌ی برتری است. «نرفع درجات... وفوق كلّ ذی علم علیم»
5- برخوردهای اطلاعاتی مناسب
 مأمورین اطلاعاتی باید به نوعی عمل كنند كه موجب شك و ظن به آنها نشود. «فبدأ باوعیتهم» (در بازرسی، اوّل به سراغ بار بنیامین نرفتند، بلكه از دیگر برادران شروع نمودند.)
 عملكرد كاركنان به عهده مسئولان گذاشته می‌شود. «فبدأ» (به حسب ظاهر یوسف شخصاً بازرسی نكرده، ولی قرآن می‌فرماید: او بازرسی را آغاز كرد.)
6- فكر و ابتكار و چاره‌جویی
 فكر و ابتكار و چاره‌جویی، از امدادهای غیبی است. «كِدنا»

قَالُواْ إِن یَسْـرِقْ فَقَدْ سَـرَقَ أَخٌ لَّهُ مِن قَبْلُ فَأَسَـرَّهَا یُوسُفُ فِی نَفْسِهِ وَلَمْ یُبْدِهَا لَهُمْ قَالَ أَنتُمْ شَرٌّ مَّكَاناً وَ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا تَصِفُونَ«77»
«(برادران) گفتند: اگر او سرقت كند (جای تعجب نیست، زیرا) پیش از این نیز برادر او دزدی كرده بود. یوسف (این تهمت را) در دل خود پنهان داشت و (با آنكه ناراحت شده بود) به روی آنان نیاورد. (ولی) گفت: موقعیّت شما بدتر (از او)ست و خداوند به آنچه توصیف می‌كنید داناتر است.»

1- مواظبت از توجیهات خلافكار