صفحه ٩٠

در كنار راههای منفی، راه مثبت را نیز نشان دهیم.
 «تركتُ ملّة... واتّبعتُ ملّة...»

یَا صَاحِبَی السِـّجْنِ ءَأَرْبَابٌ مُّتَفَرِّقُونَ خَیْرٌ أَمِ اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ«39»
«ای دو یار زندانی من! آیا خدایان متعدّد و گوناگون بهتر است یا خداوند یكتای مقتدر؟»

1- الگوشدن
 انسان‌ها سه دسته‌اند: گروهی قالب پذیرند، مثل آب و هوا كه از خود شكلی‌ندارند و در هر ظرفی به شكل همان ظرف در می‌آیند. گروهی نفوذ ناپذیر و مقاوم هستند، همچون آهن و فولاد كه در برابر فشار بیرونی ایستادگی می‌كنند. اما گروهی امام و راهبرند كه دیگران را به رنگ حقّ درمی‌آورند. یوسف نمونه‌ای از انسان‌های دسته سوّم است كه در زندان نیز از مشرك، موحّد می‌سازد.
2- استفاده از روش مقایسه و پرسش و پاسخ
 در قرآن در آیات مختلف، از روش مقایسه و پرسش استفاده شده است كه به نمونه‌هایی از آن درباره خداوند اشاره می‌كنیم:
1- «قل هل من شركائكم من یبدأ الخلق ثمّ یعیده»(63)
آیا از شركایی كه برای خدا گرفته‌اید كسی هست كه بیافریند و سپس آنرا برگرداند؟
2- «قل هل من شركائكم من یهدی الی الحقّ»(64)
آیا از شركایی كه برای خدا قرار داده‌اید كسی هست كه به حقّ راهنمایی كند؟
3- «قل أغیر اللَّه اَبغی ربّاً و هو ربّ كلّ شی‌ء»(65)
آیا غیر خدای یكتا پروردگاری بپذیرم در حالی كه او پروردگار همه چیز است؟
 4- «آللَّه خیرٌ امّا یشركون»(66) خداوند بهتر است یا آنچه شریك او می‌گردانید؟