فتوّت در آن است كه راه عذر به خطاكار تلقین شود. (یوسف به برادران خطاكار گفت: كارهای شما در زمان بی توجّهی شما بوده نه اكنون.) «اذ انتم جاهلون»
قَالُواْ أَءِنَّكَ لَأَنـتَ یُوسُـفُ قَالَ أَنَاْ یُوسُـفُ وَهَذَآ أَخِی قَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَیْنَآ إِنَّهُ مَن یَتَّقِ وَیَصْبِرْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا یُضِیعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِینَ«90»
«گفتند: آیا تو خود (همان) یوسفی؟ گفت: (آری) من یوسفم و این برادر من است. به تحقیق خداوند بر ما منت گذاشت. زیرا كه هر كس تقوا و صبر پیشه كند، پس همانا خداوند پاداش نیكوكاران را تباه نمیكند.»
1- ایجادزمینه رشدوتربیت و انگیزه برای مردم
باید شرایط طوری فراهم شود كه مردم سؤال كنند و برای رشد و تربیت، انگیزه آنان را بالا برد. در برادران یوسف دائماً انگیزه برای جستجو و سؤال زیاد میشد. با خود میگفتند: چرا اصرار داشت بنیامین را به همراه خود بیاوریم؟ چرا پیمانه در بار ما پیدا شد؟ چرا پول ما را در نوبت اوّل برگرداند؟ او از كجا داستان یوسف را میداند؟ نكند دیگر به ما غلّه ندهد؟ وقتی این هیجانات در روح آنها اوج گرفت، پرسیدند: آیا تو یوسف هستی؟ گفت: بله.
2- استفاده از زمانهای مناسب
از حساسترین اوقات، برای تبلیغ استفاده كنید. (موقعی كه برادران از كار خود شرمنده وآماده پذیرش سخن یوسفاند، او میگوید: «مَن یتّق ویصبر ...»)
3- صبر و تقوا (زمینهساز عزت است)
صبر وتقوا، زمینه عزّت است. «مَن یتّق و یصبر فانّ اللَّه لایضیع...»
4- باتجربهها لایق زمامداری هستند
كسی لایق زمامداری و حكومت است كه در برابر حوادث، حسادتها، شهوتها، تحقیرها، زندانها، تبلیغات سوء و... امتحان داده باشد. «مَن یتّق و یصبر...»